Oak Street Healthcare: waardegedreven ouderenzorg

‘Oak Street Health is een ondernemend en innovatief businessmodel waardoor preventie loont en waardegedreven zorg voor ouderen geleverd kan worden.’ Op 25 april gaf Griffin Myers (medeoprichter) een lezing over het zorgconcept Oak Street Healthcare, een aansprekend voorbeeld van VBHC uit de VS. Roset zag dit als een mooie gelegenheid voor inspiratie en reisde met enkele genodigde zorgpartijen uit de regio Twente naar Nijkerk.

Wat was de aanleiding?

Veel ouderen belandden keer op keer op de spoedeisende hulp, omdat de zorgvraag onvoldoende werd gesignaleerd en men van incident naar incident ging. De zorg was gefragmenteerd en een deel van de zorgkosten wordt bepaald door sociale problematiek (denk aan eenzaamheid, geen mantelzorg). Uit onderzoek bleek dat een kwart van de ouderen (25%) verantwoordelijk is voor 83% van de zorgkosten. Een groep waar dus veel winst te bereiken moest zijn.

Zorgconcept

Oak Street Health is in 2012 opgericht als een netwerk van eerstelijnsgezondheidscentra, exclusief voor ouderen. Een Oak Street kliniek bevindt zich in een buurt met een laag inkomen, bedient tussen de 2.000 tot 4.000 patiënten en heeft meer dan 50 zorg- en ondersteunende professionals in dienst. Oak Street berust op drie principes: (1) een op waarden gebaseerd economisch model, (2) geïntegreerde gezondheid van de bevolking en (3) team gebaseerde zorg.

Op waarde gebaseerde praktijk

Oak Street heeft de financiële verantwoordelijkheid voor de volledige zorg voor deze patiëntengroep: alle primaire, specialistische, acute en post acute zorg, ook als deze elders moet plaatsvinden. Oak Street investeert in eerstelijnsdiensten die een positief gezondheids- (en dus economisch) rendement hebben voor de praktijk. Deze diensten stelt Oak Street in staat om relaties met patiënten op te bouwen en omvatten bijvoorbeeld tal van sociale activiteiten in het centrum, langere consulten  (gemiddeld meer dan 30 minuten) en ondersteuning van  patiënten met de coördinatie van hun zorg over meerdere aanbieders. Ook wordt vervoer van huis naar het eerstelijnscentrum verzorgd.

Geïntegreerde gezondheid

Patiënten worden onderverdeeld in vier verschillende niveaus (Tiers) op basis van gegevens zoals leeftijd, co morbiditeit, recente zorgconsumptie en mate van sociale ondersteuning. Aan de hand van de Tier indeling is zorg georganiseerd en wordt zorg voorspelbaar. Als er minder preventieve zorg wordt geleverd, leidt dit bijna altijd tot meer zorg achteraf. Patiënten die worden opgenomen in het ziekenhuis worden bezocht door een verpleegkundige van Oak Street in het ziekenhuis. En bij ontslag staat een team klaar om de patiënt thuis te begeleiden. Data ondersteunt het gehele proces.

“De ziekste 5% van onze patiënten worden geïdentificeerd als ‘kritisch’ en deze patiënten worden om de drie weken in het eerstelijnscentrum gezien. Dit in tegenstelling tot de gezonde ouderen, die worden elke drie maanden gezien” aldus Griffin Myers.

Team gebaseerd model

Oak Street zorgteams bestaan ​​uit een arts, een nurse practitioner, een geregistreerde verpleegkundige, een medische assistent, een zorgmanager en een specialist in klinische informatica. Teamleden hebben expliciete rollen tijdens en tussen bezoeken, en teams hebben dagelijks gestructureerde overleggen om ervoor te zorgen dat de middelen zijn gericht op patiënten met de grootste behoefte. Naast zorgprofessionals spelen ondersteunende diensten en data-specialisten een grote rol. Medische gegevens en data worden actief verzameld om te kunnen sturen en verbeteren in het zorgproces, maar ook om het risicodragend deel in de bekostiging te kunnen managen.

De resultaten

Wat leveren al deze inspanningen op? Oak Street meet regelmatig drie doelen op hoog niveau die betrekking hebben op de mantra van Oak Street ‘Gelukkig, gezond en buiten het ziekenhuis’:

1. De patiëntervaring: continu meten van de Net Promotor Score;
2. Preventiegerichte activiteiten / chronische zorg: een score van 5 sterren (HEDIS);
3. Ziekenhuisopnames: een 40% vermindering van ziekenhuisopnames.

De huidige uitkomstmaten gaan over ‘toegang’, ‘therapietrouw’ en ‘gedrag’.

Tot slot

Griffin Myers is een bevlogen spreker. In de beginjaren heeft Oak Street enorme financiële risico’s gelopen. Er was onvoldoende kapitaal om het volledige risico te dragen. Nu – ruim zes jaar later- heeft Oak Street Healthcare 24 centra in Illinois, Indiana en Michigan en biedt eerstelijnszorg aan ongeveer 40.000 ouderen.

Het zorgconcept Oak Street is doordacht en goed georganiseerd, de kwaliteit van zorg hoog. Dit roept de vraag op ‘Of een dergelijk zorgmodel ook in het Nederlandse zorgsysteem past?’ Als deze vraag aan Griffin Myers wordt voorgelegd, antwoordt hij dat hij het Nederlandse zorgstelsel onvoldoende kent. Wel heeft hij een viertal uitgangspunten die nodig zijn voor verandering.

1. Een ander bekostigingsmechanisme is noodzakelijk
2. Organiseer de zorg in samenhang en koop deze ook als een geheel in (‘bundled payment’)
3. Deel patiëntengroepen in op basis van zorgbehoeften (en risico’s)
4. “Shared saving werkt niet!” aldus Griffin Myers. Met als toelichting: “Een zorgondernemer draagt het volledig risico, als de winst op voorhand al wordt verdeeld is de prikkel weg om te investeren in betere en innovatieve zorg.”