De ontwikkeling van Organisatiegraad paramedische zorg Twente

Er wordt hard gewerkt aan het anders organiseren van de paramedische zorg. Aan de basis van deze verandering staat het landelijke programma Organisatiegraad Paramedische Zorg, dat in 2021 van start ging. De afspraken om samenwerking in de regio te bevorderen zijn vastgelegd in het Hoofdlijnenakkoord Paramedische Zorg 2019-2022. Deze afspraken zijn vervolgens voortgezet in het Integraal Zorg Akkoord (IZA), waarin regionale samenwerking en versterking van de organisatie van de eerstelijnszorg sowieso hoog op de agenda staan. Twente was één van de vier pilot-regio’s voor Organisatiegraad en inmiddels wordt ook in de rest van Nederland hard gewerkt aan het bevorderen van de samenwerking van de verschillende paramedische beroepsgroepen. Nina Paus – van der Laan en Peter Nijhof begeleiden namens Roset het programma Organisatiegraad paramedische zorg in de regio Twente.

Monodisciplinair samenwerken
In de afgelopen periode heeft Roset veel tijd gestoken in het organiseren van monodisciplinaire samenwerking van de paramedische sector in Twente. Samenwerken binnen een beroepsgroep was echter niet vanzelfsprekend. Sterker nog, de noodzaak om met elkaar samen te werken werd niet overal gevoeld. Bijvoorbeeld omdat de praktijken meer dan voldoende werk hebben, er een gevoel van concurrentie kan zijn of omdat de meerwaarde niet duidelijk is. Om met elkaar te willen samenwerken is een win-win nodig. Het is dus erg belangrijk het grote plaatje te laten zien. Daarom is per beroepsgroep een ‘kerngroep’ gevormd, waarmee gekeken is naar de nut en noodzaak om samen te werken. Samen met deze ‘kerngroepen’ werden ook bijeenkomsten voor de achterban georganiseerd. Paus: “Wij wilden ook de achterban meekrijgen en zorgen voor een duidelijke visie en mandaat. Voordat je daadwerkelijk een samenwerking aangaat moet duidelijk zijn waarom je wilt samenwerken.”

“Organisatiegraad is heel abstract voor de mensen die er niet veel mee bezig zijn. Het is belangrijk om het doel helder te krijgen en wat een gezamenlijke ambitie is. Dan wordt het makkelijker om uit te leggen waar het over gaat en dan krijgt samenwerken meer zin.” – Nina Paus – van der Laan

Regionale bijeenkomst
Toen de monodisciplinaire kerngroepen waren geformeerd werd een eerste regionale multidisciplinaire bijeenkomst georganiseerd. Tijdens die bijeenkomst bleek dat de verschillende beroepsgroepen zich allemaal in een ander tempo organiseren. 

• Bij de fysiotherapeuten ging het al niet meer over wat de noodzaak is om samen te werken, maar ontstond al vrij snel de vraag welke organisatievorm het best zou passen. Roset heeft hen vervolgens ondersteund bij het traject om een visie te ontwikkelen en te bepalen wat de urgentie is en waar kansen liggen. Dat mondde uit in een coöperatie die in september 2022 is opgericht.
• De diëtisten in Twente waren ook al een eind op weg voor wat samenwerking betreft, omdat zij al eerder met de zorggroepen voor huisartsen ketenzorg moesten contracteren.
• De andere paramedische beroepsgroepen waren nog meer in de verkennende fase, maar ook daar zijn inmiddels kerngroepen actief, die proberen de achterban goed te informeren en mee te krijgen (met hulp van Roset). Paus: “Bij zo’n eerste sessie waar de gehele achterban kan aanhaken, zie je vaak dat het nog niet bij iedereen leeft en dat het voor veel mensen een ver-van-mijn-bed-show is.”

Het investeren in de relatie met de beroepsgroepen heeft er inmiddels voor gezorgd, dat de paramedici elkaar hebben leren kennen en dat iedereen op hetzelfde kennisniveau zit. Eens in de zoveel tijd zitten de verschillende monodisciplinaire kerngroepen met elkaar aan tafel om elkaar te informeren over waar iedereen mee bezig is. Dat sommige beroepsgroepen al verder zijn in hun organisatie, helpt ook anderen om die stap te maken.

“Als beroepsgroep onderling heb je niet echt veel aan een samenwerking, want je doet bijna allemaal hetzelfde. Maar als je aanspreekpunt bent voor de regio, wie zijn dan jouw partners en met wie kun jij dan afspraken maken? Daarvoor moet je je als beroepsgroep organiseren, want dat kan je als praktijk niet alleen. En dat is waar Organisatiegraad over gaat.” – Peter Nijhof

Multidisciplinair paramedisch platform
Ondertussen komt Organisatiegraad Twente in een stroomversnelling. Mede door het perspectief van andere financiering (populatiebekostiging), de ontwikkeling van een zorggroep GLI (de gecombineerde leefstijlinterventie), en het discussiedocument Visie Eerstelijnszorg 2030. In dit document wordt onder meer gesproken over ‘regionale eerstelijnsorganisaties’, met een veranderopgave en bijbehorende mensen en middelen. Dit geeft een boost aan een Twents multidisciplinair paramedisch platform. Zo’n paramedisch platform zal straks aanspreekbaar zijn voor huisartsen en ziekenhuizen, de zorgverzekeraar maar ook in toenemende mate voor de gemeente, die ook steeds meer zorg contracteert.

De recente ontwikkeling is een regionaal paramedisch platform, maar ook een faciliterende organisatie, die op regionaal niveau, voor alle aangesloten deelnemers, nieuwe zorgvormen kan contracteren. Dat is waar het naartoe beweegt.

Waar het beleid de afgelopen jaren vooral gericht was op huisartsen en ziekenhuizen, komen de georganiseerde paramedici nu ook zelf meer aan overlegtafels. Zo kunnen ze meer invloed uitoefenen en meer betrokken worden bij de rol die zij in de hele transitie van de zorg kunnen spelen. Er worden al pilots gedaan, waarbij drastische keuzes worden gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan een diagnostisch fysiotherapeut, die een spreekuur voert in de huisartsenpraktijk, waardoor de huisarts wordt ontlast. Nijhof: “Als we praten over tekorten in de zorg, dan zijn dit wel kantelmomenten waarop je bijvoorbeeld andere disciplines kunt inschuiven om toegang en continuïteit in de zorg te garanderen. Organisatiegraad biedt echt mooie kansen voor paramedici.”

Meer lezen over dit onderwerp? Bestel het gratis magazine WelZoGezond – Veranderingen in zorg en welzijn. Bestel deze  hier.

• Ontwikkelingen programma Organisatiegraad paramedische zorg: Lees meer
• Nieuws 'Programma Organisatiegraad': Lees meer
• Beleid zorgverzekeraars organisatiegraad paramedische zorg: Lees meer
• Organisatiegraad paramedische zorg – een beschouwing: Lees meer