Op 24 juni 2023 vond het landelijk symposium Samen sterk in de regio van het programma Organisatiegraad plaats. In de Prodentfabriek in Amersfoort ontmoetten 200 (samenwerkende) paramedici elkaar met als centrale thema samenwerken. Na de plenaire opening met een vraag over samenwerken voor paramedici en voor de beroepsverenigingen, werd er een uitgebreid programma aangeboden met maar liefst 17 verschillende workshops. Naast workshops over onder meer samenwerken werd er informatie uitgewisseld over ontwikkelingen als regiobeeld en GALA, er waren mogelijkheden om te speeddaten met de zorgverzekeraar en meer.
Eén van de workshops droeg de prikkelende titel ‘Versterking organisatiegraad eerstelijnszorg – vrijblijvendheid voorbij’. Deze titel maakte nieuwsgierig. De workshop werd gepresenteerd door Jos Vahl, beleidsmedewerker Eerstelijnszorg bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). In een aantal dia’s nam hij de deelnemers mee in de aanleiding en ontwikkelingen van organisatiegraad. Maar wat betekende de titel ‘vrijblijvendheid voorbij’? Wat gaat er veranderen? Wordt het wellicht verplicht?
Aanleiding: toename zorgvraag en krapte in personeel
De aanleiding is om te beginnen de toename in zorgvraag en de krapte in personeel. “Het borgen van toegankelijke en betaalbare zorg kan niet zonder een goed georganiseerde eerstelijn. En de vraag is, kan dat vrijblijvend?” Aldus Jos Vahl. Het accent zal komen te liggen op de regio, waar in de toekomst de afspraken worden gemaakt. Leidend hierbij zijn de ontwikkeling van regiobeelden en de regioplannen. Zij zijn het kompas; hierin zijn de uitdagingen voor de zorg benoemd. Paramedici worden echter te weinig betrokken bij de ontwikkeling van regiobeelden en -plannen, werd opgemerkt. Daarnaast gaat regiobeeld vooral over basiszorg, terwijl een aantal paramedici zorg leveren uit het aanvullende pakket.
“De ontwikkeling van regiobeelden en regioplannen zijn in de komende jaren terugkerende fenomenen. Een soort van plan-do-check-act cyclus. Paramedici kunnen op elk moment aanhaken of instappen is de gedachte”; aldus Jos Vahl.
De stappen van de grote verandering zijn nog niet perfect, of worden pas zichtbaar op het moment dat de verandering gaande is. Zorgpartijen zitten zeker nog niet overal in de goede stand, of zijn nog niet overal georganiseerd zoals de paramedici. Jos Vahl laat een plaatje zien uit het IZA. In het midden staan huisartsenzorg, het Sociaal Domein en de wijkverpleging als een centrale driehoek in de eerstelijnszorg. Hieromheen staan de partners waarmee (zorg)afspraken worden gemaakt. Paramedici is één van de groepen die wordt benoemd.
Maar ook bekostiging van de zorg
Een ander ontwikkelpunt is de bekostiging van de zorg; de huidige bekostiging werkt knellend. De NZa werkt ondertussen aan plannen voor andere betaaltitels en financiering, zodat het leveren van zorg en de bekostiging beter op elkaar aansluiten. In de presentatie wordt echter niet duidelijk wat deze nieuwe bekostiging inhoudt. Ik vraag mijzelf af of deze verandering op den duur naar populatiebekostiging beweegt, want dat zou pas echt een verandering betekenen. Het zou wel logisch zijn als je georganiseerde samenwerkingsverbanden hebt, die samen afspraken maken over zorg en op welke manier die wordt geleverd. Een antwoord krijg ik niet; het woord populatiebekostiging wordt niet benoemd.
Wat betreft de ‘vrijblijvendheid’; die heeft in de presentatie een vraagteken gekregen, waarmee de term weer afzwakt. Het kan overigens wel een waarschuwing zijn, dat in de toekomst georganiseerde verbanden verantwoordelijk worden voor de levering en resultaten van een deel van de zorg. Die verantwoordelijkheid is bekend van zorgstelsels in andere landen.
Peter Nijhof, adviseur Roset
-------------------------------------------
Op het platformsamensterkinderegio.nl, organisatiegraad.nl en LinkedIn worden de presentaties, reacties en een uitgebreid verslag van het Symposium Samen sterk in de regio van het programma Organisatiegraad gedeeld.
