Roset schets ter inspiratie diverse voorbeelden, gebaseerd op het gedachte goed van ‘Value Based Healthcare’. Het zijn nog niet bestaande zorgconcepten waarin wij de theorie proberen te vertalen naar een praktijkaanpak.
Onder het programma ‘Zorg voor eigen gezondheid’ wil zorggroep BeterZorg de aanpak voor chronisch zieken veranderen te beginnen met diabetes type 2 patiënten. Er zijn steeds meer mensen die liever geen medicijnen willen, en die zelf op zoek gaan naar voedingsadviezen en leefstijlverandering. Een werkgroep van huisartsen is van mening dat de zorg voor deze groep patiënten te curatief en te reactief is ingericht. Het behandelprotocol is gericht op medicatie en eenvoudige leefstijladviezen. De indruk bestaat dat patiënten veel meer zelfregie kunnen en willen, en dat het zorgproces in de huidige situatie hier onvoldoende aan tegemoet komt of stimulerend werkt. Natuurlijk meten de huisarts en POH uitkomsten en procesindicatoren, maar om te begrijpen wat patiënten belangrijk vinden wil de zorggroep BeterZorg met patiënten in gesprek. Ook wil de zorggroep de gedachten van waardegedreven zorg toepassen. Dat betekent dat de veranderingen in het zorgproces meer waarde – betere gezondheidsuitkomsten – moeten opleveren. Uitkomsten die deels bepaald worden door wat professionals belangrijk vinden (richtlijnen, prestatie indicatoren), maar ook uitkomsten die voor de patiënt belangrijk zijn. Een multidisciplinaire werkgroep is benieuwd of zij tot een ander zorgproces komen als zij uitkomsten die voor de patiënt belangrijk zijn toevoegen aan het zorgproces.
Indeling naar zorgbehoefte
Een multidisciplinaire werkgroep gaat aan de slag en beseft heel goed dat dé diabetes patiënt niet bestaat. Er zijn patiënten die prima voor zichzelf
kunnen zorgen, maar ook patiënten die dat niet kunnen. De medische indeling van diabetes geeft onvoldoende houvast. Immers, binnen die indeling is de variatie nog steeds erg groot. Wellicht is de motivatie tot gedragsverandering een indelingscriterium die meer aansluit bij zorgbehoeften van patiënten. Immers, bij de ziekte diabetes wordt ander gedrag van patiënten verwacht zoals medicatie nemen, voeding, leefstijl of – patroon aanpassen.
Het gaat dan bijvoorbeeld om motivatie en coping. De indeling van coping stijlen door hoogleraar Mark Anshel wordt als denkkader gebruikt om groepen van patiënten te maken. De veronderstelling is, dat bijvoorbeeld patiënten met een aanpakkend-probleemgerichte coping stijl sneller het gewenste gedrag vertonen en betere gezondheidsuitkomsten hebben. Natuurlijk is dit geen exacte wetenschap, maar een andere manier van kijken naar deze groep patiënten.
Focusgroepen
De zorggroep BeterZorg start met twee focusgroepen van patiënten. Een groep van acht patiënten die in twee jaar tijd goede gezondheidsuitkomsten hebben, medicatie hebben afgebouwd en stabiel zijn. Een tweede groep van acht patiënten waar een half jaar geleden diabetes is geconstateerd. De veronderstelling is, dat in de eerste groep de copingstijl ‘aanpakken’ dominant aanwezig is. De tweede groep heeft mogelijk een mix van copingstijlen, maar is de periode van diagnose stellen tot een half jaar een belangrijk verandermoment voor gedrag. Beide focusgroepen komen twee keer bij elkaar onder begeleiding van een facilitator. Tijdens de tweede focusgroep bijeenkomst zijn ook de werkgroep leden als toehoorder aanwezig. In de bijeenkomsten wordt uitgebreid gesproken met de deelnemers over ervaringen in het zorgproces, wat werkt en niet werkt, en wat de deelnemers essentiële stappen in het bereiken van betere uitkomsten. In beide groepen wordt de copingstijl gemeten.
Monitoren en continu verbeteren
Op deze manier kunnen de ‘waarden’ die patiënten met eenzelfde zorgbehoefte belangrijk vinden gekoppeld worden aan objectieve zorg prestatie indicatoren. Beide samen – wat helpt en vinden patiënten belangrijk en de objectieve prestatie indicatoren – geven inhoud aan het zorgproces en worden gemonitord. De uitkomsten worden opnieuw besproken met de patiëntpanels en leiden tot een cyclus van continu verbeteren en betere gezondheidsuitkomsten. In de toekomst wordt deze aanpak ook toegepast op patiënten doelgroepen met een andere zorgbehoefte.
Dit voorbeeld gaat over waarde en gebruik van patiëntpanels en sluit aan bij onze blog 5 over waardegedreven zorg
